Türkiye’de her yıl kutlanan 24 Kasım Öğretmenler Günü, uzun süredir tartışılan bir tarih olmaya devam ediyor. Günün ortaya çıkışı, 1981 yılına, yani 12 Eylül darbesi sonrası ülkeyi yöneten askerî yönetimin kararına dayanıyor. Dönemin lideri Kenan Evren, Atatürk’ün “Başöğretmen” unvanına atıf yaparak 24 Kasım’ı resmî kutlama günü ilan etmişti. Yeni yönetimin, Atatürk’ün eğitim alanındaki adımlarını öne çıkarıp kendi politik çizgisine bir temel oluşturma niyeti taşıdığı yönündeki değerlendirmeler de yıllardır gündemdeki yerini koruyor. Aynı dönemde Atatürk’ün doğumunun 100. yılı kutlamaları sürerken eğitimle bağlantılı özel bir günün belirlenmesi de bu kararın gerekçeleri arasında sayılıyor.
Atatürk’ün Başöğretmenlik Unvanının Verildiği Güne Dayanıyor
24 Kasım’ın seçilmesinin temelinde, 1928’de yeni Türk alfabesinin kabulünden sonra Atatürk’e verilen “Millet Mektepleri Başöğretmeni” unvanı bulunuyor. Bu tarih, eğitim tarihinde önemli bir döneme işaret etse de, kutlama gününün askerî yönetim tarafından belirlenmiş olması bazı çevrelerde hâlâ tartışma konusu. Özellikle 1980 darbesinin ardından şekillenen siyasi atmosfer, bu kararın arka planına dair farklı yorumların yapılmasına yol açmaya devam ediyor.
UNESCO’nun Öğretmenler Günü 5 Ekim’de
Dünyada ise Öğretmenler Günü, UNESCO’nun önerisiyle 5 Ekim’de kutlanıyor. Bu tarih, öğretmenlerin haklarını düzenleyen 1966 tarihli uluslararası sözleşmenin kabul edildiği günü simgeliyor. 1994’ten bu yana dünya genelinde geçerli olan bu tarih, Türkiye’de benimsenmiş değil. Türkiye’nin 24 Kasım’ı sürdürmesi, uluslararası tarihe uyum yerine millî vurguya öncelik verilmesiyle açıklanıyor.
Tartışmalı Kökenine Rağmen Kutlamalar Devam Ediyor
Her ne kadar geçmişine dair eleştiriler sürse de, 24 Kasım bugün Türkiye’de öğretmenlerin emeklerine duyulan saygının ifadesi olarak kutlanmayı sürdürüyor. Eğitimcilerin toplumdaki yerine dikkat çekilen bu özel gün, tarihsel kökenine yönelik tartışmalardan bağımsız olarak eğitim camiası için bir teşekkür fırsatı sunuyor. Türkiye’nin kültürel ve tarihsel bağlamı da bu günün anlamını şekillendirmeye devam ediyor.
