Türkiye'de geçim sıkıntısı çeken milyonlarca vatandaş, gıda fiyatlarındaki dengesizlik ve fahiş fiyat artışlarından dertli. Konuya dair yeni bir adım atan hükûmet, Hal Kanunu'ndaki çalışmaları büyük ölçüde tamamladı. Yılbaşında TBMM gündemine gelmesi planlanan yasa taslağı ile aracı maliyetleri azaltılacak. Düzenleme ile birlikte market raflarına yansıyan fahiş fiyatların düşürülmesi hedefleniyor. Taslak kapsamında hem hâl dışı tüccarlar hem de zincir marketler için pek çok yeni kriter belirlenirken, vergi kaybını önlemeye yönelik önemli adımlar da atılacak. İşte vatandaşın cebini rahatlatacak o yasa taslağının ayrıntıları...
TÜCCARA YETKİ BELGESİ ZORUNLULUĞU GELİYOR
Taslakta hal dışında meyve ve sebze satan tüccarlar için yeni bir düzenleme öngörülüyor. Belirli kriterlere göre hal dışı tüccarların yetki belgesi alması zorunlu hâle gelecek. Böylece hem kayıt dışı ticaretin önüne geçilmesi hem de piyasanın daha sağlıklı işlemesi amaçlanıyor.
GERÇEK DEĞERİ GİZLEYENE YAPTIRIM
Vergi kaçakçılığını önlemek için Hal Kayıt Sistemi'ne girilen rüsum ücretleri yakından izlenecek. Rüsum ücretini malın gerçek değerinden düşük göstererek vergiyi azaltmaya çalışan hal dışı tüccarların yetki belgeleri askıya alınacak ve ticari faaliyetleri durdurulacak. Düzenleme ile aracılar tarladan aldıkları gerçek fiyatı sisteme girmek zorunda kalacak.
ZİNCİR MARKETLERE YÜZDE 20 ÜRETİCİ KOTASI
Hal içindeki komisyoncular arasında satış yasaklanırken rekabetin artırılması için zincir marketlere üreticiden doğrudan alım kotası getiriliyor. Taslağa göre zincir marketler ilk etapta aldıkları ürünlerin yüzde 20'sini doğrudan üreticiden temin edecek. Bu oranın zamanla artırılması planlanırken, düzenlemenin fiyatların düşmesine katkı sağlaması bekleniyor.
DEVLETTEN ÜCRETSİZ ARSA DESTEĞİ
Hazırlanan çalışmaya göre hal içinde üretici örgütlerine yüzde 25 oranında yer ayrılabilecek. Ayrıca üretici örgütleri hal kurmak isterse devletten ücretsiz arsa alabilecek. Bu adımın hem üretici örgütlerini güçlendirmesi hem de daha dengeli bir piyasa yapısı oluşturması hedefleniyor.